Mity i Kaprysy według Paganiniego Karola Szymanowskiego powstały prawie w tym samym czasie – w pierwszych latach wielkiej wojny, gdy rozpadał się stary świat, zmuszając artystów do chronienia się „na krańcach sztuki subiektywnej” –  jak to ujęła Stefania Łobaczewska w monografii  kompozytora. Oba utwory nie mają ze sobą wiele  wspólnego, wyjąwszy wyjątkowo staranne podejście  do spraw techniki skrzypcowej, które  zawdzięczają współpracy autora z pierwszymi  wykonawcami: Pawłem Kochańskim i Wiktorem  Goldfeldem. Mity reprezentują tradycyjny idiom liryczny w jego unowocześnionej, „impresjonistycznej” odmianie, podczas gdy Kaprysy  prowokacyjnie łamią oryginalną stylistykę  Paganiniego poprzez dodanie zdystansowanego,  „dekadenckiego” akompaniamentu. W zestawieniu z  tym dość przekornym utworem popularne  Scherzo-Tarantella Henryka Wieniawskiego (1855) jawi się jako utwór o naturalnej inwencji, a przy tym  niezwykle skutecznie wyczerpujący tradycyjne  przesłanki wirtuozostwa. Podobne wrażenie czyni I  Rapsodia skrzypcowa Beli Bartóka, pisana w latach  928-29. Gwarantuje to oparcie partii solowej na  autentycznych melodiach ludowych, opracowanych  przez kompozytora z wielkim wyczuciem niuansów rytmicznych i harmonicznych tudzież z  uwzględnieniem dynamiki ludowego węgierskiego tańca, konsekwentne zdążającego do kulminacji w  zawrotnym tempie i dużej dynamice. Na materii  utworu odcisnęła jednak silne piętno  indywidualność kompozytora – materia utworu jest  niezwykle wyrafinowana, a poszczególne  rozwiązania formalne przemyślane w najdrobniejszych szczegółach. Wcześniejsze od  Rapsodii Tańce rumuńskie  artóka (1915), są bliższe  romantycznym wzorcom stylizacji – ludowy oryginał  podany został w postać niemal „nagiej”, w  dyskretnej oprawie harmonicznej. Autorem  aranżacji skrzypcowej dzieła, polegającej na  odmiennym uszeregowaniu odcinków wybranych  tańców cyklu oraz uzgodnienia kształtu melodii z  wymogami techniki skrzypcowej jest Zoltán Szèkely.

Zoltán Kodály, rówieśnik i konkurent Bartóka, był  także zainteresowany wykorzystywaniem materiału  folklorystycznego. Jednak jego popularne Adagio na  skrzypce i fortepian (1905) nie wykazuje śladów  inspiracji muzyką ludową. To miniatura utrzymana  w czystym stylu późnoromantycznym, szlachetna w  rysunku fraz i nasycona komunikatywną ekspresją. 

Idiom późnoromantyczny reprezentują również   dwie miniatury skomponowane przez sławnych węgierskich skrzypków: Ferenca Vecseya (Valse  triste) i Jenő Hubaya (Carmen Fantaisie brillante op.  3). Pierwsza z nich należy do nurtu muzyki  salonowej, natomiast Fantaisie Hubaya,  wykorzystująca najbardziej znane tematy z opery  Bizeta, to „rasowa” muzyka koncertowa. Czynnik  kantylenowy góruje w niej zrazu nad popisowością,  ta ostatnia dochodzi jednak do głosu w toku  rozwoju formy. W finale efektownych skrzypcowych ewolucji słucha się doprawdy z zapartym tchem. 

Magdalena Dziadek